Fakty i mity na temat filtrów przeciwsłonecznych. Czym różnią się filtry mineralne od chemicznych? Czy olejek z pestek malin chroni przed promieniowaniem?

Wraz z nastaniem cieplejszych dni i zwiększeniem naszej ekspozycji na słońce pojawiają się pytania, czy i jakim preparatem zabezpieczać skórę przed słońcem?

Niestety w dalszym ciągu mamy przekonanie, że filtry należy stosować tylko latem, a nie 365 dni w roku.

Poniższy wpis powstał, aby rozwiać wątpliwości na temat flitów i ich właściwego stosowania.

Będzie też trochę mitów na temat kosmetyków do ochrony przeciwsłonecznej.

O co chodzi z tym promieniowaniem i czym się różni promieniowanie UVA od UVB?

Promieniowanie ultrafioletowe jest istotnym czynnikiem wpływającym na wygląd i zdrowie naszej skóry. Jak najłatwiej zaobserwować nam wpływ promieniowania? Objawia się ono powstała na naszym ciele i twarzy opalenizną. Tak naprawdę opalenizna to nic innego jak reakcja obronna organizmu, który pod wpływem promieniowania słonecznego wytwarza melaniny, które absorbują promieniowanie ultrafioletowe. Długofalowymi skutkami promieniowania ultrafioletowego są foto starzenie się skóry i jej uszkodzenie prowadzące do procesów nowotworowych.

Promieniowanie UVB:

•  ulega absorpcji głównie w warstwie rogowej naskórka,
•  działa powierzchownie tj. głównie na keratynocyty, komórki Langerhansa i melanocyty
•  odpowiada za powstawanie rumienia i oparzenia słonecznego

Promieniowanie UVA:

•  penetruje głębiej, dociera aż do skóry właściwej,
•  wywiera wpływ na fibroblasty, komórki śródbłonka naczyń oraz na komórki nacieku zapalnego,
•  bierze udział w powstawaniu odczynów fototoksycznych i fotoalergicznych,
•  generuje powstawanie wolnych rodników, degradujących strukturę kolagenu i prowadzących do przedwczesnego starzenia się skóry,
•  skóra traci elastyczność, zmniejsza się jej zdolność wiązania wody,tworzą się liczne i głębokie zmarszczki.,
•  może prowadzić  do uszkodzenia naczyń włosowatych i zaburzeń ukrwienia skóry [1]

źródło: www.poradnikzdrowie.pl

Jak działają filtry przeciwsłoneczne i na jakie grupy się dzielą?

Filtry przeciwsłoneczne to substancje, których zadaniem jest pochłanianie,rozpraszanie lub odbijanie promieniowania ultrafioletowego. Ze względu na mechanizm działania, można je podzielić na dwie podstawowe grupy: filtry fizyczne oraz filtry chemiczne.

Substancje promieniochronne powinny być stabilne, zarówno pod względem chemicznym jak i fizycznym, nielotne, praktycznie bezbarwne i bezzapachowe. Muszą być zgodne z pozostałymi składnikami receptury kosmetycznej. Nie powinny powodować reakcji alergicznych.

W Polsce obowiązuje „Lista substancji promieniochronnych dozwolonych do stosowania w kosmetykach” – opublikowana 30 marca 2005 r. wraz ze zmianami z dnia 10 grudnia 2009 r. [2].

Co to są filtry mineralne (fizyczne) i czym się charakteryzują?

Filtry mineralne (fizyczne) są to związki, których działanie polega na tworzeniu warstwy ochronnej, która odbija lub rozprasza promienie słoneczne. Ich cząsteczki są na tyle duże, że nie mają zdolności wnikania w głąb naskórka, tworzą natomiast na powierzchni skóry film ochronny, czyli warstwę będącą zaporą dla promieni UVB i części widma UVA.

Do grupy filtrów mineralnych zaliczają się dwa związki:

• Dwutlenek tytanu (Titanium dioxide)
• Tlenek cynku (Zinc oxide)

Związki te są bardzo dobrze tolerowane przez skórę i rzadko kiedy wywołują reakcje alergiczne, polecane są więc dla osób o skórze wrażliwej, skłonnej do podrażnień. Filtry mineralne są ponadto foto-stabilne, nie tracą swoich właściwości pod wpływem promieniowania, procesów utleniania lub upływu czasu. Należy jednak zaznaczyć, że samodzielnie filtry mineralne nie wykazują bardzo wysokiej ochrony przed szkodliwym działaniem słońca, dlatego często występują w kosmetykach przeciwsłonecznych w połączeniu z innymi składnikami (np. filtrami chemicznymi, krzemionką).

Wymagają one też stosunkowo częstej re aplikacji na skórę (zwłaszcza po kąpieli w wodzie czy po intensywnym wysiłku fizycznym), ponieważ starcie filtru powoduje utratę ochrony. Kosmetyki oparte na filtrach mineralnych są też dość gęste i mogą bielić skórę.

Filtry fizyczne chronią przede wszystkim przed promieniowaniem UVB. Dobrą ochronę przed szerokim spektrum promieniowania UV, jaka niezbędna jest w przypadku kosmetyków plażowych, można uzyskać jedynie stosując mieszankę filtrów chemicznych i fizycznych.

Co to są filtry chemiczne i czym się charakteryzują?

Filtry chemiczne – wnikają w wierzchnie warstwy naskórka, absorbują promienie UV a następnie uwalniają je w postaci ciepła i wykazują się dużą skutecznością. Są niewidoczne na powierzchni skóry, mają nietłustą konsystencję. Niektóre z filtrów chemicznych są mniej fotostabilne od filtrów mineralnych.

Filtry chemiczne klasyfikuje się jako:

•  filtry o wąskim spektrum działania (ochrona przeciwsłoneczna UVB),
•  filtry o szerokim spektrum działania (ochrona przeciwsłoneczna UVA
• i UVB),
•  filtry o średnio szerokim spektrum działania (główna ochrona przeciwsłoneczna UVA) [4].

Obecnie  jako  filtr  chemiczny  stosuje  się oksyetylenową pochodną PABA (INCI: PEG-25PABA). Kolejnym związkiem należącym do filtrów chemicznych UVB jest ester oktylo-dimetylowy (INCI: Octyl Dimethyl). Ester ten posiada  wysoki  współczynnik  pochłaniania światła  oraz  dobrą  stabilność  w  nasilonym świetle i podwyższonej temperaturze

Filtry chemiczne UVA absorbują promienieo długości fali 320-400 nm. Należą do nich pochodne dibenzoilometanu oraz benzylideno-kamfory. Wykazują one małą stabilność i mogą wywoływać reakcje fotoalergiczne. Butylome-toksydibenzoilometan (INCI: Butyl Methoxy-dibenzoylomethane) zwykle stosowany jest w połączeniu z filtrami UVB jak np. oktokrylenemlub 4-metylobenzylideno-kamforą. Takie połączenia  zapobiegają  degradacji  i  chronią  filtr UVA przed rozkładem [3]

Filtr chemiczny czyli mniej bezpieczny?

Nazwa „filtry chemiczne” budzi wiele wątpliwości wśród konsumentów, co jest spowodowane presją mediów, aby bronić się przed wszystkim co jest chemiczne. Jednak nazwa „filtry chemiczne” związana jest m.in. z innym przetwarzaniem energii promieniowania UV, niż filtry fizyczne. Jednak wszystkie kosmetyki podlegają takim samym regulacjom prawnym i przechodzą taką samą ocenę bezpieczeństwa, a produkty promieniochronne nie są wyjątkiem.

Lista filtrów UV dozwolonych do stosowania w kosmetykach jest zamknięta, a ich bezpieczeństwo na bieżąco monitoruje Komisja Europejska. Te filtry, co do których bezpieczeństwa istniały wątpliwości zostały wycofane z użycia.

Stosowanie dostępnych na rynku produktów ochrony przeciwsłonecznej w zalecanych przez producenta warunkach użycia nie stwarza ryzyka dla zdrowia. W kosmetykach stosuje się wyłącznie filtry wpisane na listę filtrów dozwolonych do stosowania w kosmetykach. Są to substancje podlegające ocenie bezpieczeństwa przez Komisje Europejską i jej komitety naukowe.

Wszystkie filtry UV stosuje się w ograniczonych ilościach, regulowanych przepisami prawa.

Dodatkowo, przed wprowadzeniem na rynek, każda nowa receptura jest zgodnie z obowiązującym prawem poddana rygorystycznej ocenie bezpieczeństwa uwzględniającej aktualny stan wiedzy.

W przypadku produktów ochrony przeciwsłonecznej wykonywane są badania fotostabilności i fototoksyczności (bądź produktu gotowego, bądź składników - filtrów UV), a sama receptura opracowywana jest w taki sposób, aby zminimalizować wnikanie filtrów UV w skórę.

Według niektórych publikacji naukowych niektóre filtry chemiczne mogą wykazywać słabe działanie proestrogenne. Badania te są jednak prowadzone w warunkach in vitro lub na zwierzętach z doustnym stosowaniem substancji. Nie odzwierciedlają więc rzeczywistych warunków stosowania filtrów chemicznych. Nie ma żadnych badań, które wykazałyby szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Oczywiście wszystkie wyniki badań są uwzględniane przy ocenie bezpieczeństwa nowych filtrów UV lub nowych receptur produktów ochrony przeciwsłonecznej."

Czym tak naprawdę jest SPF i co oznacza liczba SPF50 a co SPF15?

SPF (z ang. "Sun Protection Factor") to tak zwany faktor ochrony przed promieniowaniem słonecznym.

Umieszczone na produkcie oznaczenie cyfrowe SPF dotyczy tylko promieniowania UVB. Wysoka wartość SPF świadczy więc tylko o tym, że produkt chroni przed promieniowaniem UVB. Ważne jest jednak, aby krem z filtrem zapewniał również ochronę przed promieniowaniem UVA.

Im wyższy faktor, tym większa ochrona przed promieniowaniem. Wartość współczynnika SPF informuje nas o tym ile proc. promieniowania UVB zatrzymuje preparat ochronny. Przyjmuje się w przybliżeniu, że produkt z SPF 2 blokuje 25-30% promieniowania, SPF 15 (93,3%), SPF 30 (97-98%) a SPF 50 (98,5%). Określenie "bloker słoneczny" tak naprawdę nie powinno być stosowane przez producentów, ponieważ żaden krem nie gwarantuje 100% ochrony przed promieniowaniem słonecznym.

Jak powinna wyglądać prawidłowa ochrona przeciwsłoneczna?

Najwłaściwszym rozwiązaniem jest stosowanie ochrony mieszanej, czyli zarówno filtrów fizycznych, jak i chemicznych.

Ponadto należy pamiętać o unikaniu ekspozycji na słońce w godzinach 11-15 oraz pamiętać o nakryciu głowy.

Trzeba też pamiętać, że żaden produkt nie zapewni nam 100% ochrony przeciwsłonecznej, a skórę najlepiej zabezpieczyć minimalizując nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV.

Ile kremu z filtrem należy nałożyć na skórę aby zapewnić sobie właściwą ochronę?

Niewłaściwa ilość naniesionego na powierzchnię skóry preparatu zmniejsza jego możliwości ochronne (współczynnik SPF). Prawidłowo zaleca się stosowanie preparatu w ilości 2 mg·cm-2, co odpowiada około 36 gramom emulsji naniesionym na ciało dorosłego człowieka [5].

Czy olejek z pestek malin może być stosowany jako filtr przeciwsłoneczny?

Najlepiej ten temat zglebi dla was specjalistka-chemik Magdalena Kaczanowicz, zachęcam do zapoznania się z jej profilem i prezentowanymi na nim treściami. Zaufajmy nauce.

Wyświetl ten post na Instagramie.

Myślałam, że ten temat już jest obalony, ale chyba nie! Bo podsyłacie mi prt screeny wpisów dość znanych blogerek, które niestety powielają jeden wciąż i ten sam mit - oleje jako naturalne SPFy☀️. . No nie!! . I w karuzeli nie wsadziłam wszystkiego -> napisałam obszerny post - znajdziesz go w skrótach w linku BIO➡️. Z badaniami, ze wszystkim. . Bo zaczyna się robić trochę niebezpiecznie🔥 - badania na SPFy mają całe formulacje - poszczególne oleje nie mają konkretnych i wiarygodnych badań. KONIEC. Reszta na slajdach i w poście na blogu. . SŁOWO NA WEEKEND:) . Udostępnij, bo takie powielanie mitów nie jest bezpieczne! A jeśli wyłapiesz znowu coś o olejach i SPFach to mi prześlij - wszystko wyłapiemy i będziemy usuwać te mity! Lub je potwierdzać:) . Pomożecie?:) . #olejzpestekmalin #obalamymity #naturalnyspf #olejkokosowy #obalamymitykosmetyczne #chemikprawdecipowie #spf #skincareaddict #skincare #skincarejunkie #kosmetologia #kosmetolog #recenzjakosmetyczna #recenzja #uroda #pielegnacjatwarzy #cosmeticsblogger #beauty #instaskincarecommunity #loveskincare #skintips #beautyismybusiness #wiemcokupuje #niedajsięzwariować #poglebianiewiedzy #chemiakosmetyczna #prawdaospf #ochronaprzeciwsłoneczna #ochronaprzedsłońcem

Post udostępniony przez Magdalena Kaczanowicz (@racjapielegnacja) Maj 8, 2020 o 1:31 PDT

W jakiej kolejności nakładać filtry na twarz?

Prawidłowa kolejność powinna wyglądać następująco: najpierw pielęgnacja, czyli krem nawilżający, matujący, taki, który stosujemy na co dzień potem krem z filtrem a na końcu makijaż. Pomiędzy aplikowaniem kremu pielęgnacyjnego a filtrem zróbmy niewielki odstęp czasu, aby składniki aktywne z kremu miały szansę się wchłonąć. Ja robię to w ten sposób: nakładam krem, piję poranną kawę i potem nakładam filtr.

Mam nadzieję, że tym wpisem trochę przybliżyłam wam tematykę filtrów przeciwsłonecznych i zachęciłam was do ich sumiennego stosowania.

W kolejnym wpisie przybliżę wam moje ulubione kremy z filtrem, które odkryłam w zeszłym roku.



------------------------------------------------------
Bibliografia:
1."Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości" Halina Bojarowicz 1/, Natalia Bartnikowska
2.Dz.U. nr 222, poz. 1772 z dn. 10 grudnia 2009.
3. "Pielęgnacja skóry u osób przewlekle narażonych na promieniowanie UV" OSIKA Gabriela, WESOŁOWSKA Anna Zakład Farmacji Klinicznej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, ul. Medyczna 9, 30-688Kraków
4.Stanisz B., 2009. Ochrona skóry przed negatywnymi skutkami promieniowania UV.
5. Gilaberte Y., Carrascosa J.M., 2014. Sun protection in children: realities and challenges.Actas Dermosifiliogr. 105, 253-262.
4.Piel